Malta Yemek
Akdeniz’in en güzel ülkelerinden Malta, sunduğu muhteşem manzaralara ek olarak harika yemekleriyle de ön plana çıkıyor. Bu lezzetleri keşfetmeye ne dersiniz?Akdeniz bölgesi, sağlıklı ve ağız sulandırıcı mutfağıyla tanınır. Dünyanın hiçbir yerinde, bereketli Akdeniz kıyısındaki ülkelerde olduğu gibi enfes mutfaklar bulamazsınız. Malta adaları, antik dönemlerden bu yana bölgenin en önemli ticaret limanlarından olmuştur ve Malta kıyılarından, oryantal baharatlardan tütsülenmiş etlere, iyi peynir ve şaraplara pek çok farklı yiyecek geçmiştir. Ama Maltalıların yemeğe yaklaşımı her zaman alçakgönüllü olmuş, yerel malzemeler kullanmaya özen göstermişlerdir.
Malta mutfağının İtalyan, Fransız, İngiliz, Kuzey Afrika, İspanyol hatta Yunan mutfaklarından etkilendiği su götürmez bir gerçek. Maltalılar yıllar içerisinde büyük gurmeler ve özellikle de et ve balık ustaları olarak on plana çıkmışlardır. ‘Gerçek Malta’ tadını almak için, geleneksel ve klasik Malta ev yemeklerini denemeniz gerekiyor. Bu yemekler hâlâ yerel halk tarafından çok sevilmekte ve adalardaki restoranların çoğu yerel veya Malta’nın esin verdiği tarifler sunmaktadırlar. Büyükannenizin ne kadar doymuş olursanız olun sizi beslemeye devam etmesi gibi, Malta’da da açlığın yemek yemekle bir ilgisi yoktur. Sürekli size; “Biraz daha al! Yeterince yemedin! Zayıf görünüyorsun, benim yemeklerimden yesene!” diyen ve sizi şişmanlatmaya çalışan bir anneanne gibidir Malta.
Ekmeğin gücü
Malta mutfağını tanımaya, dünyanın her yerinde çok sevilen bir Malta ekmeğiyle başlamaya ne dersiniz? Hobż Malti olarak bilinen bu ekmek, odun fırınlarında pişer ve iyi kızarmış kabuklarıyla çok hafif bir ekmektir. Atıştırmalıkların yapımında sıkça kullanılan Hobż Malti, kızarmış veya taze, tereyağlı veya sade tercih edilebilir, hatta yağda bile kızartılmış olarak karşınıza çıkarılabilir. Eğer daha sağlıklı bir şeyler arıyorsanız ise ħobż biż-żejt yardımınıza koşar. Izgaralanmamış bruschetta benzeri bu atıştırmalık, zeytinyağı dökülmüş Malta ekmeği, Malta’da yetişen ve Akdeniz’in güneşinde kızaran domatesler, zeytin, doğranmış soğan, sarımsak ve maydanoz ile taçlandırılıp, tuz ve karabiber eklenerek hazırlanır.Malta ekmeğinin keyfini çıkarmanın bir diğer yolu ise taze veya krem şeklinde yenebilen veya karabiberle kaplanarak saklanan ġbejniet yani keçi peyniriyle birlikte tüketmektir. Örneğin, bir tarifte ekmeğin içi boşaltılır ve içine domates, ġbejniet, zeytin, kapari, soğan ve kuru fasulye ile oluşturulan bir karışım doldurulur. Ekmek içine doldurulan bu yemeğe ‘İşçi Yemeği’ denir çünkü ekmek adeta bir sefer tası vazifesi görür. Önce içini, ardından da dışını yersiniz. Bu karışım aynı zamanda ftira denilen lavaş ekmeğiyle de eşleştirilebilir. Bu tarifte de lavaş küçük parçalara bölünüp, içine karışım eklenir ve harika bir atıştırmalık ortaya çıkar. Salyangozlu aioli de gurme bir yemeği harika bir parti yiyeceğine dönüştüren Malta lezzetlerinden sayılabilir.
Tarihi tarifler
Eski Malta’nın en bütçe dostu ve düşük sosyo-ekonomik imkânlara sahip ailelerinin tükettiği yiyeceği, günümüzde menülerin en pahalısı haline gelmiştir. Soppa ta’ L-Armla veya Dul Çorbası, zamanında kocasından kalan maaş dışında başka hiçbir geliri olmayan dul kadınların, almaya paralarının yettiği sebzelerle yapılırmış. Sebzenin pahalandığı günümüzde ise bu çorba artık içine taze ġbejniet ve yumurta eklenerek pişiriliyor ve maalesef ki artık dul kadınların alabileceği bir fiyata sahip değil. İster sebze olsun, ister karbonhidratlar, Malta’nın en sevilen yemeklerini ise mutlaka bir şişkinlik rehaveti takip ediyor, kısa bir uykunun ardındansa gönülsüzce spor yapmaya gidiliyor. Maltalıların çok sevdiği bir şey varsa, o da kesin frejjeg’dir.Kızarmış omlet veya hamur diyebileceğimiz bu yemeğin ana malzemesi olarak yumurta dışında da malzemeler kullanılabilir. Karnabahar, et veya balık, kabak hatta kıyma en çok tercih edilenlerdir. Fakat Malta’nın en favori yemeği büyük ihtimalle froga tat-tarja adındaki turtadır. Çırpılmış yumurta, jambon, domates, sarımsak, maydanoz ve mantar ile karıştırılan cappellini makarnasının kızartılıp, cheddar peyniri üzerinde servis edilmesinden oluşan tarja ile yapılan froga tat-tarja; İtalyan, Malta ve İngiliz etkileri taşır. Bu leziz yemeklere; turta halinde sunulan Bolonez soslu macaroni, ricotta peyniri ve ıspanaklı mini turtalar qassatat da eklenebilir. Yerel ricotta peyniri genelde tuzlu olur, çok lezzetlidir ve çoğu yemek ile atıştırmalıkta ana malzeme olarak kullanılır. Adalarda ricotta turtası ve kabak, domates, büyük bir dilim krema ricotta ve yumurta ile yapılan Bħal fil-Forn da çok sevilir. Bir diğer leziz atıştırmalık ise yağda kızartılmış hurmalı kekler, imqaret’tir.
Et yemekleri ve tatlılar
Et, tavuk ve balık yemeklerini seviyorsanız eğer, bu bolumu dikkatle okumanızda fayda var! Malta, adalar ülkesi olduğundan dolayı deniz mahsulleri mutfakta büyük öneme sahip. Kalamar dolması; beyaz şarapta pişirilen murekkep balığı; dorado veya mahi-mahi olarak bilinen lampuki balığı, çok popülerdir. Daha geleneksel lezzetlerden biri ise al cartocchio’dur. Bu yemekte balık alüminyum folyo içerisinde, sadece kendi suyu ile pişer ve yanında limon suyu ve salata ile servis edilir. Dorado balığı, özellikle de turta içerisindeyse harika bir lezzete sahiptir. Bu turtanın içine ıspanak, zeytin, kapari koyulur, kimi zaman ahtapot kolu, sarımsak, zeytinyağı ve maydanoz da eklenir. Av hayvanları da eski zamanlardan bu yana geleneksel Malta gastronomisi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Tavşan, Malta’nın resmi olmayan ulusal yiyeceğidir ve genelde spagetti ve soslarla servis edilir, genç ve yaşlılar tarafından çok sevilir.
Kırmızı şarapta pişirilen kuru erik dolgulu bıldırcın da adaların en geleneksel tatlarından biridir. Sut danasının eti braġoli ise ağır ateşte pişirilir ve ortaya çıkan yemekle birlikte parmaklarınızı da yersiniz. Tüm bu et yemeklerinin yanında ise kabak, domates ve ‘bringiel’ yani patlıcan dolmaları servis edilir. Rezene ile marine edilmiş patates de iyi bir garnitürdür. Tatlı ise Malta mutfağının baş tacı sayılabilir. Taze meyve salataları, Sicilya hamur işleri, İtalyan dondurması ve İngiliz keklerine ek olarak, Malta’nın da çok sayıda özel tatlısı vardır. Pirinç ve balla yapılan ballı halkalar qagħaq ta’ l-għasel; bademli kek ve hamur işleri pastini ve torti tal-lewz; özellikle Noel’de sıkça tercih edilen, brendi ve sıcak çikolataya batırılmış imbuljuta; tahinli helva ħelwa tat-tork bunların başında gelir. Malta ziyaretinizin sonunda eve damağınızda bu lezzetlerle dönerken, bu güzel ada ülkesini ziyaret ederek ne kadar güzel bir şey yaptığınızı kendinize bir kez daha hatırlatacaksınız. Sonuçta, Akdeniz denilen cennetten bir parçayı tattınız.
